U svom pismu generalnom sekretaru UN-a Antoniju Guterresu i predsjednici Vijeća sigurnosti UN-a Lindi Thomas-Greenfield 9. decembra, Saeed Iravani kategorički je odbacio tvrdnje u pismu EU3 u vezi s navodnim nepoštovanjem Irana svojih obaveza prema Zajedničkom sveobuhvatnom Plan akcije (JCPOA).
U nastavku slijedi cijeli tekst pisma:
Ekselencijo,
Po uputama moje Vlade, i nakon mog pisma od 2. decembra 2024. (S/2024/874), pišem kao odgovor na zajedničko pismo stalnih predstavnika Francuske, Njemačke i Ujedinjenog Kraljevstva od 6. decembra 2024. (E3) Ujedinjenim nacijama, upućeno generalnom sekretaru UN-a (S/2024/886). U ovom pismu, E3 je još jednom zanemario njihova stalna kršenja njihovih obaveza, dok je neosnovano optuživao Islamsku Republiku Iran za nepoštivanje svojih JCPOA obaveza i navodna kršenja Rezolucije 2231 SB UN-a. U tom kontekstu, želim da vam skrenem pažnju , kao i članova Savjeta bezbjednosti, na sljedeće tačke:
1. Islamska Republika Iran kategorički odbacuje tvrdnje u pismu E3 u vezi s navodnim nepoštovanjem Irana svojih obaveza prema JCPOA. Bilo koja tvrdnja u vezi s iranskom implementacijom svojih obaveza u okviru JCPOA je suštinski pogrešna kada se odvoji od punog konteksta povlačenja SAD-a. Takva tvrdnja zanemaruje stalne napore Irana da održi sporazum uprkos upornim provokacijama i kršenjima od strane SAD-a i E3/EU, što ga čini proizvoljnim i lišenim suštinske valjanosti.
2. Kao što je istaknuto u pismu Irana od 2. decembra 2024. (S/2023/874), osnovni uzrok trenutne situacije oko JCPOA proizlazi iz jednostranog povlačenja Sjedinjenih Država u maju 2018. i naknadnog neuspjeha E3/EU da ispunjavaju svoje obaveze prema JCPOA i Rezoluciji 2231. SAD, povlačenjem iz sporazuma, očito kršeći svoje obaveze, ne samo da su potkopali same temelje JCPOA, već su i ponovo uvele nezakonite i onesposobljavajuće sankcije Iranu, što je jasno u suprotnosti sa sporazumom i Rezolucijom SBUN 2231. E3, iako je tvrdio da poštuje svoje obaveze, nije poduzeo efikasne mjere za ublažavanje efekte ovih nezakonitih sankcija i osigurati sposobnost Irana da uživa pogodnosti zagarantovane sporazumom.
3. Pozivanje E3 na izvještaje IAEA-e ne odražava potpuni kontekst i predstavlja pogrešnu percepciju o usklađenosti Irana. Saradnja Irana s IAEA-om bila je dosljedna i transparentna, čak i pored vanjskih pritisaka kao što su jednostrane američke sankcije i nedjelovanje E3 koje su stvorile izazove bez presedana. Iran je do danas podvrgnut najrigoroznijim mjerama verifikacije i praćenja koje je Agencija ikada implementirala. Iranske korektivne mjere bile su reverzibilne i direktno vezane za princip reciprociteta JCPOA. Stoga je neiskreno i licemjerno da E3 navodi iransko “nepoštivanje” istovremeno ignorirajući njihove vlastite propuste da ispune svoje obaveze prema sporazumu.
4. Pozivanje E3 na JCPOA mehanizam za rješavanje sporova (DRM) pozivajući se na njihovo pismo od 14. januara 2020. kao odgovor na iranske korektivne mjere od maja 2019. nadalje, nije relevantno. Ova akcija, iako se zanemaruju legitimne pritužbe Irana prema stavu 36, nije smatrana činom dobre vjere, već ispolitiziranim manevrom s ciljem da se odvrati od vlastitog nepoštivanja. Kao što je izraženo u mnogim komunikacijama, odluka Irana da prestane izvršavati svoje obaveze kao odgovor na jednostrano povlačenje SAD-a iz JCPOA i ponovno uvođenje svojih nezakonitih sankcija, bila je zakonit i legitiman odgovor, u skladu s iranskim pravima prema paragrafima 26. i 36. JCPOA. Stoga je krajnje nelogično i neprihvatljivo da E3 pokušava opravdati svoje odbijanje da ispune svoje obaveze ukidanja sankcija na Dan tranzicije kao odgovor na iranske zakonske mjere popravke—mjere poduzete tek nakon što su izdržale punu godinu nezakonitog povlačenja SAD-a i E3 /Uporni neuspjeh EU da ispuni svoje obaveze ukidanja sankcija.
5. Odbijanje E3 da ukine sankcije na Dan tranzicije u oktobru 2023. i njihovo uvođenje novih sankcija 2024. pod nepovezanim izgovorima predstavlja još jedno jasno kršenje njihovih obaveza prema JCPOA i Rezoluciji 2231. Tvrdnja da su ove sankcije „potpuno odvojene“ od JCPOA je pravno i činjenično neosnovan. Rezolucija SB UN 2231 izričito zahteva od svih učesnika JCPOA da se uzdrže od radnji koje potkopavaju ciljeve sporazuma. Oslanjanje E3 na režime jednostranih sankcija kao što su Odluka Vijeća (CSFP) 2023/1532 i propisi Ujedinjenog Kraljevstva je transparentan pokušaj da se zaobiđu njihove obaveze. Posebno smo iznenađeni tumačenjem paragrafa 30 JCPOA od strane E3, koji pogrešno predstavlja obim aktivnosti obuhvaćenih ukidanjem sankcija. Iako pozdravljamo odluku E3 da se bliže sarađuje sa JCPOA, njihovo tumačenje nažalost promašuje cilj. Stav 30. se isključivo odnosi na aktivnosti koje su direktno povezane sa obavezama ukidanja sankcija i ne nudi opravdanje za jednostrane ili politički motivisane mjere koje krše osnovne obaveze iz sporazuma. Uvođenje dodatnih sankcija i ponovno uvrštavanje entiteta na listu kao što je IRISL očigledno je u suprotnosti sa zabranom vraćanja ranije ukinutih sankcija prema JCPOA. Takvi postupci ne samo da krše obaveze JCPOA, već i potkopavaju napore za izgradnju povjerenja koji su neophodni za značajan diplomatski napredak. IRISL je nedvosmisleno priznat kao entitet obuhvaćen odredbama JCPOA o ukidanju sankcija, a svaka suprotna tvrdnja je i netačna i obmanjujuća.
6. Tvrdnja E3 da je Iran „odbio da iskoristi prilike“ 2022. jednostavno je neistinita i zanemaruje realnost na terenu i pregovore. Iran je učestvovao u pregovorima u Beču u dobroj vjeri, pokazujući znatnu fleksibilnost u postizanju uravnoteženog sporazuma. Međutim, nerealan pristup E3 i SAD, zajedno sa njihovim nedostatkom političke volje, domaćim političkim razmatranjima i pokušajima da se pregovori povežu sa nepovezanim pitanjima, na kraju su spriječili uspješan završetak pregovora. Stoga je okrivljavanje Irana za neuspeh u zaključivanju pregovora i netačno i nepravedno.
7. Iran ostaje nepokolebljiv u svojoj posvećenosti svojim obavezama iz NPT-a, koji nedvosmisleno jamči neotuđivo pravo svih država članica da razvijaju, istražuju, proizvode i koriste nuklearnu energiju u miroljubive svrhe, bez diskriminacije iu punoj saglasnosti sa članovima I i II. Iran nikada neće ugroziti svoja legitimna i neotuđiva prava prema Ugovoru. Shodno tome, bilo kakve prijetnje pozivanjem na tzv. “snapback” su kontraproduktivne i izazvati će čvrst odgovor Irana. Ovakav stav eksplicitno je prenio tadašnji iranski predsjednik u pismu upućenom čelnicima E3 8. maja 2019. godine.
8. Iran ostaje posvećen angažmanu u dobroj namjeri i istraživanju svih puteva diplomatije kako bi se suočio sa zajedničkim izazovima. Međutim, E3 mora prepoznati da značajna diplomatija Stalna misija Islamske Republike Iran pri Ujedinjenim nacijama zahtijeva istinski reciprocitet i poštovanje utvrđenih obaveza. Pozivamo E3 da napusti svoju neefikasnu i promašenu politiku pritiska i konfrontacije. Umjesto toga, trebali bi prihvatiti diplomatiju i fokusirati se na obnovu povjerenja koje je neophodno za rješavanje trenutnog ćorsokaka. Održivo diplomatsko rješenje može se postići samo uz uzajamno poštovanje, striktno poštovanje međunarodnog prava i punu predanost principima JCPOA, okvira koji se pokazao učinkovitim u upravljanju nepotrebnom krizom koja okružuje iranski miroljubivi nuklearni program.
Ljubazno tražim da se ovo pismo distribuira kao službeni dokument Vijeća sigurnosti.
Primite, Ekselencijo, izraze mog dubokog poštovanja.
